2024_GR_00183 - Gemeentelijke administratieve sancties - Aanpassing van artikel 2 van de bijzondere politieverordening betreffende beperkte snelheidsovertredingen (GAS 5) - Goedkeuren

1.  Ontstaan van de GAS 5-bevoegdheid

Middels artikel 6 van het decreet van 9 oktober 2020 houdende diverse bepalingen over het gemeenschappelijk vervoer, het algemeen mobiliteitsbeleid, de weginfrastructuur en het wegenbeleid, en de waterinfrastructuur en het waterbeleid (gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 27 november 2020) werd een nieuw artikel 29quater ingevoegd in de wegverkeerswet. Dankzij dit nieuwe artikel 29quater konden lokale besturen er met ingang vanaf 1 februari 2021 voor opteren om zelf in te staan voor de beteugeling van beperkte snelheidsovertredingen die cumulatief voldoen aan de in §2 van genoemde bepaling opgesomde vereisten, op voorwaarde dat zij deze handhavings- en sanctioneringsbevoegdheid apart zouden opnemen in een eigen, lokaal reglement. De keuze voor een dergelijke administratieve aanpak zou de depenalisering van dergelijke snelheidsinbreuken met zich meebrengen, wat betekent dat de vervolgingsbevoegdheid van de parketten volledig uitgesloten zou worden.

De stad Kortrijk besliste bij gemeenteraadsbesluit met nummer 2023_GR_00278 van 11 september 2023 om beperkte snelheidsovertredingen in de zin van artikel 29quater, §2, op haar grondgebied begaan, voortaan via een administratieve procedure aan te pakken en vaardigde op dat moment dan ook haar BPV inzake GAS 5 uit.

2.  Noodzaak van een aanpassing van de oorspronkelijke wettekst

De oorspronkelijke tekst van artikel 29quater, §2, 4° bevatte evenwel een anomalie. Zo kon de administratieve procedure, op grond van deze bepaling, gevoerd worden ten aanzien van rechtspersonen, wanneer het geregistreerde kentekennummer ingeschreven stond op naam van deze rechtspersonen en de identiteit van de feitelijke bestuurder (natuurlijke persoon) onbekend bleef. Hiermee week het oorspronkelijke artikel 29quater, §2, 4° evenwel af van het personele toepassingsgebied van de rest van de wegverkeerswet, in die zin dat haar bepalingen enkel van toepassing zijn op natuurlijke personen. Dit laatste staat met zoveel woorden te lezen in artikel 67ter van de wegverkeerswet, volgens hetwelk de rechtspersoon-titularis van een voertuig, waarmee een overtreding op één der bepalingen van de wegverkeerswet of haar uitvoeringsbesluiten begaan werd, onverwijld de identiteit van de feitelijke bestuurder - of minstens van de voor het voertuig verantwoordelijke natuurlijke persoon - dienen mee te delen.

In de praktijk leidde deze dualiteit binnen één en dezelfde wettekst tot heel wat rechtsonduidelijkheid. Bovendien hielden politierechters vast aan het principe dat bovenstaande mededelingsverplichting op grond van artikel 67ter gold voor elke overtreding van de wegverkeerswet en bijgevolg ook voor een overtreding in de zin van artikel 29quater, §2, los van wat deze laatste bepaling daar zelf over stipuleerde.

Om deze redenen drong een rechtzetting zich op, hetgeen uiteindelijk geresulteerd heeft in het artikel 3 van het bovenvermelde decreet van 22 maart 2024 strekkende schrapping van de rechtspersonen uit het personele toepassingsgebied van het GAS 5-luik.

3.  Gevolgen van de wetswijziging voor de stad Kortrijk

Zeer concreet is het gevolg van deze wetswijziging dat de sanctionerend ambtenaar geen GAS 5-dossiers meer kan opstarten ten aanzien van rechtspersonen. Eerst zal de identiteit van de bestuurder van de vennootschap achterhaald moeten worden en zal deze laatste, in voorkomend geval, op zijn/haar beurt de identiteit van de gebruikelijke bestuurder van het voertuig op het ogenblik van de feiten moeten overmaken. De rechtsbasis voor deze mededelingsverplichting is te vinden in artikel 67ter van de wegverkeerswet. Vermits de bevoegdheid van de sanctionerend ambtenaar zich evenwel beperkt tot de GAS-wet en artikel 29quater van de wegverkeerswet, heeft hij/zij wettelijk geen enkele bevoegdheid om de rechtspersoon, op basis van artikel 67ter van de wegverkeerswet, aan te sporen om identiteitsgegevens mede te delen. Dit komt enkel het parket toe.

Wanneer de sanctionerend ambtenaar dus een snelheids-PV ontvangt in verband met een voertuig, dat in eigendom toebehoort aan een rechtspersoon en geflitst werd in het kader van een beperkte snelheidsovertreding in de zin van artikel 29quater, §2 van de wegcode, dan dient hij/zij dit PV, in toepassing van artikel 29quater, §6 van de wegcode, onverwijld terug te sturen naar de vaststeller van PZ VLAS, die het op zijn beurt zal moeten overmaken aan het parket. Hierna zijn twee pistes mogelijk :

• de rechtspersoon reageert niet of onvoldoende ten aanzien van het parket : er wordt een PV op grond van artikel 67ter van de wegverkeerswet opgemaakt en er wordt door het parket een strafrechtelijke geldboete gevorderd wegens schending van de mededelingsverplichting. Het dossier keert niet meer terug naar de sanctionerend ambtenaar;
• de rechtspersoon deelt de identiteit van de onmiskenbare bestuurder (natuurlijke persoon) mede : het dossier wordt door het parket terug overgemaakt aan de sanctionerend ambtenaar voor verdere administratieve vervolging van de inbreuk ten aanzien van de natuurlijke persoon.

4.  Varia

Naar inhoudelijke methodiek wordt tot slot nog meegegeven dat alle voorstellen tot wijziging in het motiverende gedeelte van de nota, zoals gebruikelijk, als volgt aangeduid worden : hetgeen nieuw is, staat tussen vierkante haakjes en is gecursiveerd; hetgeen opgeheven wordt, staat doorstreept. Daarnaast zal men in bijlage bij de nota zowel een BPV-versie met aanduiding van alle wijzigingen, als een reeds aangepaste BPV-versie zonder tekstuele aanpassingen terugvinden.

De voorgestelde aanpassing van de BPV vloeit rechtsreeks voort uit de wijziging van artikel 29quater,§2, 4° van de wegverkeerswet.

Artikel 3 van de bovenvermelde decreet van 22 maart 2024 voorziet zeer concreet in de uitsluiting van rechtspersonen uit het personele toepassingsgebied van GAS 5. Zoals reeds gesteld, kan lokale regelgeving nooit afwijkende bepalingen inhouden ten opzichte van federale wetgeving en is het juridisch bijgevolg noodzakelijk om onze reglementaire bepaling ter zake te aligneren.

Artikel 2 wordt als volgt gewijzigd:

Art. 2

Op basis van deze politieverordening en conform artikel 29quater wegverkeerswet kunnen er administratieve geldboetes opgelegd worden voor beperkte snelheidsovertredingen, mits er cumulatief aan volgende voorwaarden is voldaan :

1. het betreft een snelheidsovertreding begaan op een plaats waar de snelheid beperkt is tot 30 of 50 kilometer per uur;
2. het betreft een snelheidsovertreding waarbij de toegelaten maximumsnelheid met niet méér dan 20 kilometer per uur is overschreden (na correctie met de technische tolerantiemarge);
3. het betreft een snelheidsovertreding vastgesteld volgens de voorwaarden, vermeld in artikel 62 van de wegverkeerswet, met uitzondering van het zesde en achtste lid, met automatisch werkende toestellen, die volledig worden gefinancierd door de lokale overheid;
4. het betreft een snelheidsovertreding begaan door een meerderjarige natuurlijke persoon[en] of door een rechtspersoon, [vermoed of aangeduid overeenkomstig artikel 67bis en 67ter van de wet van 16 maart 1968 betreffende de politie over het wegverkeer ];
5. het betreft een snelheidsovertreding waarbij niet gelijktijdig een andere overtreding wordt vastgesteld.

Artikelen 119, 119bis en 135 van de nieuwe gemeentewet.

Artikel 29quater, §2, 4° van de wegverkeerswet

Artikel 6 van de wet van 24 juni 2013 betreffende de gemeentelijke administratieve sancties, met latere wijzigingen

Artikel 3 van het decreet van 22 maart 2024 over de weginfrastructuur en het wegenbeleid en de waterinfrastructuur en het waterbeleid (gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 26 april 2024 - inwerkingtreding vanaf 6 mei 2024).